Để trở thành một tài xế tài năng, việc nắm vững các khái niệm và kỹ năng cơ bản khi học lái xe ô tô số tự động là rất quan trọng.
Hãy cùng Truonghoclaixeoto.edu.vn tìm hiểu về học lái xe ô tô số tự động B1, cách sử dụng các nút bấm trên tay lái, cách điều khiển ga và phanh, cũng như các kỹ thuật lái xe số tự động phổ biến. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho các bạn mới bắt đầu học lái xe ô tô số tự động.
Xe ô tô số tự động là gì?
Xe ô tô số tự động (hay còn gọi là AT: Auto Transmission) là loại xe ô tô được trang bị hệ thống truyền động tự động để chuyển đổi các bậc số của động cơ một cách tự động, không cần tay lái và côn tay như trên xe số sàn truyền thống.
Khi lái xe số tự động, tài xế chỉ cần tập trung vào việc lái xe, thay vì phải điều chỉnh bậc số thủ công. Hệ thống truyền động tự động sử dụng các cảm biến và điều khiển điện tử để tự động chọn bậc số phù hợp với tốc độ và điều kiện lái xe.
Xe hơi số tự động phù hợp cho người mới học lái xe hoặc những người muốn lái xe một cách dễ dàng và thoải mái. Tuy nhiên, giá thành của xe số tự động thường cao hơn so với xe số sàn, và họ cũng tốn nhiều nhiên liệu hơn.
Xe oto số tự động được phân thành 6 loại chính, bao gồm :
- Hộp số tự động AMT (Viết tắt của chữ Automated Manual Transmission) là gì? Là loại hộp số tự động được điều khiển bằng hệ thống điện tử. AMT sử dụng cùng một cơ cấu số như trên xe số sàn, nhưng việc chuyển số được thực hiện bằng hệ thống điện tử thay vì bằng tay lái và chân ga như trên xe số sàn truyền thống. AMT thường được sử dụng trên các loại xe có giá thành rẻ, nhằm giảm chi phí sản xuất. Tuy nhiên, AMT có thể hoạt động chậm hơn so với hộp số tự động AT.
- Hộp số tự động AT (Automatic Transmission) là gì? Là loại hộp số tự động được điều khiển bằng hệ thống thủy lực hoặc điện tử, giúp tự động chuyển số và điều chỉnh mô-men xoắn để tăng sức kéo và tiết kiệm nhiên liệu. Hộp số tự động AT có thể cung cấp trải nghiệm lái xe mượt mà và tiện nghi hơn so với AMT, nhưng chi phí sản xuất và bảo trì thường cao hơn.
- Hộp số vô cấp CVT là gì? (truyền động bằng dây đai kim loại) hay còn được gọi là hộp số biến thiên vô cấp, thường xuất hiện trên các dòng xe ô tô cỡ nhỏ giá rẻ.
- Hộp số ly hợp kép – DCT là gì? : Hộp số ly hợp kép (Viết tắt của chữ Dual Clutch Transmission – DCT) là loại hộp số tự động mới nổi được sử dụng phổ biến trên các xe ô tô hiện nay. Nó cũng được gọi là hộp số ly hợp kép khô hoặc mokka. DCT hoạt động bằng cách sử dụng hai ly hợp độc lập để điều khiển hai bộ phận của hộp số. Mỗi ly hợp điều khiển một bộ phận của hộp số, một bộ phận điều khiển các số chẵn và một bộ phận điều khiển các số lẻ. Việc sử dụng hai ly hợp giúp cho việc chuyển số nhanh chóng, mượt mà hơn so với hộp số tự động truyền thống và tiết kiệm nhiên liệu hơn.
- Hộp số sang số trực tiếp – DSG là gì? Hộp số sang số trực tiếp (Direct Shift Gearbox – DSG) là một loại hộp số ly hợp kép (Dual Clutch Transmission – DCT) được phát triển bởi hãng xe Volkswagen. DSG sử dụng hai bộ ly hợp độc lập để điều khiển hai bộ phận của hộp số, mỗi bộ phận điều khiển một nhóm số. DSG hoạt động như một hộp số tự động, nhưng nó cho phép người lái xe thay đổi số cấp bằng cách sử dụng tay lái hoặc cần số, giống như trên một hộp số sàn truyền thống. Việc sử dụng hai bộ phận ly hợp độc lập giúp cho việc chuyển số nhanh chóng và mượt mà hơn so với hộp số tự động truyền thống. Ngoài ra, DSG cũng giúp tăng hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu hơn.
- Hộp số Tiptronic là gì? Hộp số Tiptronic là một loại hộp số tự động được phát triển bởi hãng xe Đức Porsche và sau đó được sử dụng trên nhiều mẫu xe của Volkswagen, Audi và Porsche. Hộp số Tiptronic được thiết kế để cho phép người lái xe chuyển số thủ công bằng cách sử dụng các nút hoặc tay lái.
Ưu điểm xe ô tô số tự động là gì?
Một số ưu điểm của xe ô tô số tự động bao gồm:
- Lái xe dễ dàng: Xe ô tô số tự động không cần phải chuyển số bằng tay như xe sàn truyền thống, giúp người lái xe thoải mái hơn khi lái xe, đặc biệt là trong đô thị hoặc tắc đường.
- Tiện nghi: Hầu hết các xe ô tô số tự động đều được trang bị các tính năng tiện nghi như điều hòa, ghế chỉnh điện, hệ thống âm thanh và các tính năng an toàn hiện đại như hệ thống phanh ABS, cân bằng điện tử và túi khí.
- Mượt mà và êm ái: Hộp số tự động giúp cho xe ô tô chuyển số một cách mượt mà và êm ái hơn so với hộp số sàn truyền thống, đồng thời giảm thiểu các rung động và tiếng ồn khi chuyển số.
- Tập trung vào việc lái xe: Người lái xe không cần phải tập trung vào việc chuyển số bằng tay, giúp cho họ có thể tập trung hơn vào việc lái xe và các tình huống giao thông phức tạp.
- Thích hợp cho mọi đối tượng: Xe ô tô số tự động thích hợp cho nhiều đối tượng lái xe, bao gồm cả người lớn tuổi, người mới học lái xe hoặc những người không có kỹ năng lái xe sàn.
Tuy nhiên, xe ô tô số tự động cũng có một số nhược điểm như giá thành cao hơn, khả năng tiêu thụ nhiên liệu không hiệu quả bằng xe sàn và có thể hơi chậm hơn khi cần phải vượt xe trên đường.
Tại sao nên học lái xe ô tô số tự động?
Nên học lái xe ô tô số tự động vì những lý do sau đây:
- Tiện lợi: Xe ô tô số tự động không cần phải chuyển số bằng tay như xe sàn truyền thống, giúp người lái xe thoải mái hơn khi lái xe, đặc biệt là trong đô thị hoặc tắc đường.
- Phổ biến: Xe ô tô số tự động đang trở thành xu hướng phổ biến trong nhiều quốc gia trên thế giới và được sử dụng rộng rãi trong các dòng xe khác nhau, từ xe nhỏ cho đến xe hơi sang trọng.
- Dễ học: Học lái xe ô tô số tự động khá đơn giản và dễ học hơn so với học lái xe sàn truyền thống. Bạn chỉ cần tập trung vào việc lái xe và các kỹ năng an toàn cơ bản như phanh, ga, tay lái, đèn tín hiệu…
- An toàn: Hệ thống số tự động giúp tránh được những sai sót có thể xảy ra khi chuyển số tay trong xe sàn, giảm thiểu các tai nạn giao thông do sai sót của người lái.
- Thích hợp cho nhiều đối tượng: Xe ô tô số tự động thích hợp cho nhiều đối tượng lái xe, bao gồm cả người lớn tuổi, người mới học lái xe hoặc những người không có kỹ năng lái xe sàn.
Tuy nhiên, học lái xe ô tô số tự động cũng có một số nhược điểm, chẳng hạn như giá thành cao hơn và khả năng tiêu thụ nhiên liệu không hiệu quả bằng xe sàn. Nếu bạn quan tâm đến những yếu tố này, bạn có thể cân nhắc học lái xe sàn truyền thống.
Các bộ phận và kí hiệu cần chú ý khi học lái xe ô tô số tự động
Khi học lái xe ô tô số tự động, bạn cần chú ý đến các bộ phận và kí hiệu sau đây:
- Tay lái: Là bộ phận để người lái điều khiển hướng xe.
- Bàn đạp chân: Bao gồm bàn đạp ga, bàn đạp phanh và bàn đạp côn. Trong xe số tự động, bạn chỉ cần quan tâm đến bàn đạp ga và bàn đạp phanh.
- Hệ thống số tự động: Là bộ phận quan trọng của xe số tự động, giúp chuyển số tự động và điều khiển tốc độ xe.
- Hệ thống phanh: Là bộ phận quan trọng giúp người lái dừng xe khi cần thiết.
- Hệ thống lái: Là bộ phận quan trọng giúp người lái kiểm soát hướng xe.
- Hệ thống treo: Là bộ phận quan trọng giúp giảm sốc khi xe di chuyển trên đường.
- Đèn tín hiệu: Bao gồm đèn xi-nhan, đèn pha, đèn hậu, đèn đọc sách, đèn nội thất… Đây là bộ phận quan trọng giúp người lái xe đảm bảo an toàn và thực hiện các tín hiệu trên đường.
- Hệ thống âm thanh: Giúp người lái xe giải trí và giảm stress khi lái xe.
Ngoài ra, khi học lái xe ô tô số tự động, bạn cần quan tâm đến các kí hiệu trên bảng điều khiển như:
- P: Parking (đỗ xe).
- R: Reverse (lùi xe).
- N: Neutral (tạm thời dừng xe).
- D: Drive (điều khiển xe).
- S: Sport mode (chế độ thể thao).
- M (Manual): (+ -) Hoạt động giống số sàn, cho phép xe chuyển sang số 1, 2, 3, 4, 5 và ngược lại.
- OD (Overdrive): Số sử dụng để về số khi cần tăng tốc để vượt.
- L (Low): Số thấp, sử dụng trong các trường hợp tải nặng, lên dốc, xuống dốc.
- B (Brake): Số hãm, sử dụng để hãm tốc bằng động cơ khi xe xuống dốc, thường có trên hộp số tự động vô cấp
Bạn cần phải biết cách sử dụng các kí hiệu này để điều khiển xe một cách an toàn và chính xác.
Hướng dẫn học lái xe ô tô số tự động an toàn
Học lái xe ô tô số tự động bằng B1 là một quá trình thú vị và cũng đòi hỏi sự tập trung và cẩn thận để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người tham gia giao thông xung quanh. Dưới đây là một số hướng dẫn học lái xe ô tô số tự động an toàn:
- Điều chỉnh gương, vị trí ghế ngồi: Điều chỉnh gương và vị trí ghế ngồi là rất quan trọng khi lái xe ô tô để đảm bảo an toàn và thoải mái khi lái xe.
- Kiểm tra xe trước khi lái để chắc chắn rằng xe ô tô bạn không gặp vấn đề gì
- Đảm bảo tất cả các cửa đều đã được khoá chặt
- Thắt dây an toàn đúng quy định khi lái xe
- Nên để điện thoại ở chế độ im lặng hoặc chuông nhỏ vừa đủ nghe để tránh làm bạn mất tập trung.
5 nguyên tắc không thể bỏ qua khi học lái xe số tự động
Nguyên tắc 1: Không điều chỉnh ghế, vô lăng, gương chiếu hậu khi đang di chuyển
Việc điều chỉnh ghế, vô lăng và gương chiếu hậu trong quá trình di chuyển xe ô tô có thể gây ra nguy hiểm cho tài xế và hành khách trên xe. Điều chỉnh những bộ phận này cần sự tập trung và chú ý đến tình hình giao thông để tránh tai nạn hoặc va chạm với các phương tiện khác.
Khi đang di chuyển xe, tài xế nên tập trung vào việc lái xe, giữ vững tay lái và sự tập trung để đảm bảo an toàn cho mình và những người xung quanh. Việc điều chỉnh ghế, vô lăng và gương chiếu hậu nên được thực hiện trước khi khởi động xe hoặc trong trường hợp cần thiết phải dừng xe đỗ lại bên lề đường.
Nếu tài xế cần điều chỉnh ghế, vô lăng hoặc gương khi đang di chuyển, họ nên tìm chỗ đỗ an toàn trên lề đường hoặc bãi đỗ xe, sau đó mới thực hiện điều chỉnh. Nếu không tìm được chỗ đỗ an toàn, tài xế nên giữ vững tay lái và tốc độ để tránh gây ra nguy hiểm cho mình và người khác.
Nguyên tắc 2: Lái xe bằng một chân. Tuyệt đối không dùng cả hai chân để thao tác
Lái xe bằng một chân là một kỹ năng quan trọng trong việc lái xe an toàn. Sử dụng cả hai chân để thao tác trong quá trình lái xe sẽ tăng nguy cơ gây tai nạn hoặc thương tích cho tài xế và người đi đường.
Khi tài xế sử dụng cả hai chân để thao tác, họ sẽ mất tập trung vào việc lái xe và khó cân bằng giữa gas và phanh. Điều này có thể dẫn đến các tình huống nguy hiểm, ví dụ như tăng tốc đột ngột, dừng xe gấp hoặc không kiểm soát được tốc độ.
Sử dụng một chân để lái xe sẽ giúp tài xế tập trung hơn vào việc lái xe và sử dụng các bộ phận khác của cơ thể để giữ thăng bằng và kiểm soát tốc độ. Điều này sẽ giúp tài xế lái xe an toàn hơn và giảm nguy cơ gây tai nạn.
Ngoài ra, việc sử dụng cả hai chân khi lái xe còn có thể gây mỏi mệt và đau nhức ở các khớp và cơ của người lái. Do đó, tài xế nên luôn sử dụng một chân để thao tác trong quá trình lái xe và đảm bảo tập trung để đảm bảo an toàn cho mình và người khác trên đường.
Nguyên tắc 3: Không ga thì phanh
Khi lái xe ô tô số tự động, tài xế không cần phải sử dụng chân trái để bấm ly hợp như khi lái xe số sàn, mà thay vào đó chỉ cần sử dụng chân phải để điều khiển gas và phanh. Khi lái xe ô tô số tự động, việc không ga thì phanh sẽ giúp tài xế kiểm soát tốc độ và giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước.
Khi tài xế ga và phanh cùng một lúc, điều này sẽ dẫn đến tình trạng mất kiểm soát tốc độ của xe, gây nguy hiểm cho tài xế và người tham gia giao thông khác. Ngoài ra, việc này cũng có thể làm tăng mức tiêu hao nhiên liệu của xe và gây hao mòn hệ thống phanh nhanh hơn.
Để lái xe ô tô số tự động an toàn, tài xế nên tập trung vào việc sử dụng chân phanh và chân ga một cách riêng biệt. Khi muốn giảm tốc độ hoặc dừng xe, tài xế nên sử dụng chân phanh. Khi muốn tăng tốc độ, tài xế nên sử dụng chân ga. Việc này sẽ giúp tài xế kiểm soát tốc độ của xe và đảm bảo an toàn trên đường.
Nguyên tắc 4: không chuyển số về N khi xe đang lăn bánh
Việc chuyển số về chế độ N (Neutral) khi xe ô tô đang lăn bánh là một hành động không được khuyến khích bởi nhà sản xuất xe và các chuyên gia lái xe. Lý do chính là việc chuyển số về chế độ N khi xe đang lăn bánh có thể gây ra những tình huống nguy hiểm cho người lái và các phương tiện khác trên đường.
Khi chuyển số về chế độ N, động cơ của xe sẽ không còn kết nối với hộp số và bánh xe nữa, điều này có thể dẫn đến mất kiểm soát và mất trật tự của xe trên đường. Nếu bạn chuyển số về chế độ N khi xe đang lăn bánh, xe sẽ tiếp tục lăn tự do mà không có bất kỳ lực kéo nào để kiểm soát tốc độ hoặc hướng di chuyển. Điều này có thể dẫn đến nguy hiểm cho người lái và các phương tiện khác trên đường, đặc biệt là khi xe đang di chuyển trên đường dốc hoặc đường có độ cong.
Do đó, khi lái xe ô tô, bạn nên luôn giữ chế độ D (Drive) trong trường hợp xe đang lăn bánh và chỉ chuyển sang chế độ P (Parking) hoặc N (Neutral) khi xe đã dừng hoàn toàn. Nếu bạn cần dừng xe tạm thời, hãy sử dụng chân phanh để giữ cho xe đứng im và không di chuyển.
Nguyên tắc 5: Làm quen với xe thật nhuần nhuyễn trước khi sử dụng
Làm quen với xe ô tô và trở nên thật nhuần nhuyễn trước khi sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo an toàn khi lái xe trên đường. Khi bạn mới bắt đầu học lái xe, việc điều khiển và kiểm soát chiếc xe mới thật khó khăn và có thể gây ra những tình huống nguy hiểm.
Làm quen với xe ô tô có thể bao gồm việc học cách sử dụng các bộ phận của xe như ga, phanh, tay lái và các bộ hỗ trợ như hệ thống lái, hệ thống phanh ABS, EBD, ESP… Ngoài ra, bạn cũng cần phải làm quen với các kỹ năng như khởi động, dừng xe, chuyển hướng, quay đầu xe, đỗ xe và lùi xe.
Việc làm quen với xe ô tô thật nhuần nhuyễn sẽ giúp bạn tăng cường sự tự tin và giảm stress khi lái xe. Nếu bạn đã quen với chiếc xe của mình, bạn sẽ biết chính xác làm thế nào để kiểm soát tốc độ, độ nảy của hệ thống lái và phanh, từ đó đảm bảo an toàn khi lái xe trên đường.
Ngoài ra, việc làm quen với xe ô tô sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng lái xe và đánh giá chính xác khả năng và giới hạn của xe, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn trong quá trình lái xe.
Lưu ý khi học lái xe ô tô số tự động
Bỏ quên số tay, đặc biệt khi đi đường đèo, dốc
Việc bỏ quên số tay đặc biệt khi đi đường đèo, dốc là rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tai nạn. Khi đi đường đèo, dốc, xe cần có đủ công suất để vượt qua địa hình khó khăn, đồng thời cần phải có tốc độ thích hợp để đảm bảo an toàn.
Khi bỏ quên số tay, động cơ xe sẽ không hoạt động đúng cách và có thể dẫn đến hư hỏng hoặc mất an toàn khi điều khiển xe. Nếu bạn bị bỏ quên số tay khi đi đường đèo, dốc, bạn nên dừng xe lại, đặt tay phải lên tay lái và bắt đầu tìm kiếm số tay.
Bạn không nên sử dụng chân để kiểm tra các số tay, vì điều này có thể dẫn đến mất tập trung khi lái xe và có thể dẫn đến tai nạn.
Khi lái xe trên đường đèo, dốc, bạn cần phải chú ý đến các dấu hiệu báo trước về địa hình, giảm tốc độ và chuyển số tay sao cho phù hợp với tốc độ và độ dốc của đường.
Nếu bạn không chắc chắn về số tay phù hợp để điều khiển xe trên đường đèo, dốc, hãy học lái xe với một giáo viên có kinh nghiệm để được hướng dẫn cách điều khiển xe hiệu quả và an toàn trên những đường đèo, dốc.
Đặt đồ dưới sàn xe của ghế lái
Đặt đồ dưới sàn xe ô tô của ghế lái là một thói quen không tốt và có thể gây nguy hiểm khi lái xe. Việc đặt đồ dưới sàn xe của ghế lái có thể làm cho tài xế bị gián đoạn tầm nhìn và khó di chuyển chân trong quá trình lái xe. Điều này có thể ảnh hưởng đến việc kiểm soát và vận hành xe, đặc biệt là trong những tình huống khẩn cấp.
Ngoài ra, đặt đồ dưới sàn xe có thể gây cản trở cho các bộ phận của hệ thống dẫn động, đặc biệt là bộ giảm chấn và hệ thống lái. Việc đặt đồ dưới sàn xe cũng có thể ảnh hưởng đến động cơ và hệ thống làm mát, gây ra nhiều vấn đề về bảo trì và sửa chữa.
Nếu bạn muốn mang theo đồ đạc khi lái xe, hãy sử dụng khoang hành lý hoặc giỏ để đựng đồ trong xe. Điều này sẽ giúp bạn giữ cho không gian lái xe được sạch sẽ, an toàn và thuận tiện khi điều khiển xe.
Ấn nút khoá trên cần số quá thường xuyên
Ấn nút khoá trên cần số quá thường xuyên có thể gây hao mòn và làm hỏng cơ cấu bên trong hộp số của xe ô tô số tự động. Khi bạn ấn nút khoá trên cần số, nó sẽ giữ cho bánh răng và trục trong hộp số cố định ở một vị trí nhất định. Nếu bạn thường xuyên sử dụng chức năng này, sẽ gây ra một lượng lớn ma sát và ảnh hưởng xấu đến cơ cấu của hộp số.
Thường xuyên sử dụng nút khoá còn có thể dẫn đến việc hộp số bị kẹt hoặc không thể chuyển số, khiến bạn phải thực hiện sửa chữa đắt đỏ. Ngoài ra, khi ấn nút khoá trên cần số thường xuyên, có thể dẫn đến giảm tuổi thọ và hiệu suất của cơ cấu bên trong hộp số, gây ra nhiều vấn đề khác nhau.
Vì vậy, nên sử dụng chức năng khoá cần số một cách cẩn thận và hạn chế sử dụng quá thường xuyên. Khi dừng xe, hãy đặt cần số vào chế độ P (đỗ xe) để giữ cho xe ổn định và tránh hao mòn không cần thiết cho cơ cấu bên trong hộp số.
Thao tác này cũng sẽ vô tình chuyển cần số qua vị trí R, điều này cực kỳ nguy hiểm, nhất là khi tài xế không nhận ra cần số đã chuyển sang R từ khi nào.